Lees- & kijktips

Naomi Klein: "Brand"

Naomi Klein beschrijft in haar boek 'Brand" ("on fire") dat in september 2019 verscheen dat er verband is tussen de klimaatcrisis en migratie. Ze is verder van mening dat ook racistische terroristen dat zien. Hun verwerpelijke ideeën onderbouwen ze met retoriek die gemeengoed is geworden.

Klik hier voor de voorpublicatie in Trouw .

De Groene Amsterdammer interviewde Naomi Klein over dit boek. Klik hier .

Sander Heijne: "Er zijn nog 17 miljoen wachtenden voor u" 
Hoewel de politiek erin blijft geloven, is vrije marktwerking in de publieke sector is zelden een succes. Volgens Sander Heijne is er hoop en kunnen we als burgers het tij keren.

Waarom kijkt de dokter meer naar de computer dan naar jou? Waarom is de kinderopvang zo duur? Waarom is je post weer niet aangekomen? En waarom ligt bij de eerste sneeuwbui het hele spoor plat?
Het antwoord: mislukte marktwerking.
Dat ontdekte Sander Heijne (1982) na zeven jaar journalistiek onderzoek voor de Volkskrant en De Correspondent. Hij schreef talloze verhalen over het spoor, de post, de zorg en andere publieke diensten, en over de problemen die ontstonden toen die aan de markt werden overgelaten.
Zie hier zijn opiniestuk in de Volkskrant
Zie hier zijn Ted Talk:

Raad van Kerken publiceert brochure: "van God is de aarde en al wat er leeft"
In de reeks Oecumenische Bezinning is een nieuwe brochure uit gekomen:  "Van God is de aarde en al wat daar leeft". Hierin wordt verkent waarom duurzaamheid tot het hart van kerk en geloof behoort. In deze tijd van klimaatverandering, plastic soep en bedreiging van de soortenrijkdom, een must-read.

Het boekje is overzichtelijk ingedeeld. Een deel gaat over de geschiedenis van duurzaamheid in de kerken, zowel in Nederland als
daarbuiten, en een deel gaat in op de praktische aspecten van duurzaamheid. Maar het grootste gedeelte is gewijd aan een verkenning waaróm duurzaamheid wezenlijk is voor kerk en geloof. Wat zegt de Bijbel over onze omgang met de schepping? Hebben wij sommige teksten misschien eenzijdig begrepen? Wat betekent dat voor ons geloof en voor onze keuzes in het dagelijks leven?

Het boekje is van belang voor jong en oud: nieuwkomers, twijfelaars, mensen die al jaren bezig zijn met duurzaamheid, beroepskrachten en iedereen daartussenin. Naast meer theologische teksten bevat het ook persoonlijke verhalen van gemeente- en parochieleden, is rijk geïllustreerd en mede daardoor zeer toegankelijk.

De auteurs zijn theologen en niet-theologen van verschillende signatuur: rooms-katholiek, protestant, Nederlands-gereformeerd en doopsgezind. Zij zijn allen lid van de projectgroep Theologie, Kerk en Duurzaamheid van de Raad van Kerken.

Klik  hier om het boekje te downloaden.
ontleend aan de website van de Raad van Kerken

De Volkskrant, 6 april 2019: Het klimaat, vijftig jaar later: een min of meer hoopgevend bericht uit 2069
 Loopt het wel zo mis met het klimaat als het lijkt? Wetenschapsredacteur Maarten Keulemans blikt terug vanuit het jaar 2069 – en ontdekt iets vreemds. Lees het artikel uit de Volkskrant: https://www.volkskrant.nl/wetenschap/het-klimaat-vijftig-jaar-later-een-min-of-meer-hoopgevend-bericht-uit-2069~b0c1b37a/



Waterlanders, uitzending Tegenlicht 22 september 2019
In de uitzending  Waterlanders   (VPRO) Het gaat over de zogenaamde "deep uncertaincy": hebben we te zijner tijd te maken met "Bennekom aan zee" of zijn er nog andere scenario's mogelijk? Gaat dat sneller of langzamer en wat is er tegen te doen?
De zeespiegel stijgt en de bodem zakt. Maar hoeveel blijft onzeker. Hoe gaan we om met de fundamentele onzekerheid omtrent de zeespiegelstijging?
Omdat er sprake is van grote onzekerheden met betrekking tot de prognoses/ voorspellingen en projecties zijn er nu allerlei wetenschappers bezig visies te ontwikkelingen over de toekomst van Nederland. Op de website van het KNMI is interessante informatie te vinden over de laatste IPCC rapporten: de zeespiegelstijging gaat sneller dan gedacht: https://www.knmi.nl/over-het-knmi/nieuws/ipcc-zee-stijgt-sneller-door-smeltende-gletsjers-en-poolijs .

Jaap van Noppen in gesprek met Prof Dr H.W. de Knijff 
In het blad "Confessioneel" nr 3 / 2019 is een interessant artikel verschenen. Jaap van Noppen is in gesprek met de dogmaticus Prof.dr. H.W. de Knijff. 
‘We leggen ons veel te gemakkelijk bij het probleem neer’ is zijn stelling.

‘Het verdwijnen van de mensheid is een onafwendbaar gebeuren’, zei de Wageningse hoogleraar E.H. Adema in zijn afscheidscollege in april 1992. De ‘traditionele trend van denken en doen’ zag hij niet zo gauw doorbroken, laat staan dat het ooit zou komen tot een duurzame ontwikkeling. Kunnen we ons niet beter concentreren op adequate stervensbegeleiding, op weg naar een zachte dood?
Prof. dr. H.W. de Knijff, destijds hoogleraar Dogmatiek in Utrecht, koos de defaitistische rede enkele jaren daarna als vertrekpunt voor zijn betoog in het boek "Tussen woning en woestijn; milieuzorg als aspect van christelijke cultuur". De ontwikkelingen in de afgelopen kwart eeuw lijken het gelijk van Adema te bevestigen. Hoe beoordeelt De Knijff dat?
Voor het gehele artikel zie:   Artikel in Confessioneel 2019-3

Philipp Blom; Wat op het spel staat.

Blom is een bekend historicus uit Wenen, die ook doceert in Amsterdam. Uitgaande van het feit dat er grote aanpassingen vanwege de klimaatsproblematiek nodig zijn, gaat hij na aan welke terreinen de veranderingen raken en vat de historische ontwikkelingen daarvan kort samen.  Onder andere democratie, mensenrechten, kapitalisme komen daarmee aan de orde.
Volgens Blom kan de klimaatproblematiek aangepakt worden, maar de tegenkrachten vooral het huidig kapitalistische productiesysteem, zijn groot.
Voor een recensie, klik op: wat op het spel staat, Philipp Blom



Plattelandspioniers, Uitzending Tegenlicht (VPRO) 15 september 2019
Tijdens onze taakgroepbijeenkomsten hebben we het regelmatig over voedsel en voedselproductie. Het project van de Herenboeren uit Ede (en Boxtel) kwam dan aan de orde. "Tegenlicht" schonk aandacht aan deze belangrijke ontwikkeling van  Plattelandspioniers. 
Klik voor meer informatie en de uitzending op: Plattelandspioniers
Voor een nabespreking zie:


Herman Tjeenk Willink, Groter denken, kleiner doen. Een oproep.
Het gaat goed met Nederland. De economie groeit, de werkloosheid daalt, de financiën lijken op orde. Gaat het (dus) ook goed met onze democratische rechtsstaat? Bij Herman Tjeenk Willink, voormalig voorzitter van de Eerste Kamer en oud-vicepresident van de Raad van State, rijst steeds vaker de angstige vraag: hoe stevig zijn onze instituties als het er echt om gaat spannen?

Hoe "Heldhaftig, Vastberaden en Barmhartig' zijn wij, burgers, als medeburgers buiten de maatschappelijke orde worden verklaard? Wat blijft er van de democratische rechtsstaat over als feiten en waarden het afleggen tegen beelden en sentimenten?

In de afgelopen veertig jaar heeft Herman Tjeenk Willink zich in al zijn functies ontpopt als een onvermoeibaar verdediger van de democratische rechtsstaat en geharnast tegenstander van de overheid als bedrijf. De ontwikkelingen van de laatste jaren en zijn vele gesprekken, vooral met professionals op de werkvloer, rechters en betrokken burgers, hebben hem ertoe verleid zijn gedachten opnieuw tegen het licht te houden. Groter denken, kleiner doen is een even noodzakelijk als verrassend antwoord op de problemen en uitdagingen van onze tijd.

Voor een recensie, klik op Groter denken kleiner doen

Jonathan Safran Foer, Het klimaat zijn wij
Met zijn bestseller Dieren eten veroorzaakte Jonathan Safran Foer een sensatie: veel van zijn lezers werden vegetariër, of werden zich op z'n minst bewust van hun eetgedrag, Nu pakt hij het grootste thema van deze tijd aan: klimaatverandering.
Om dit onderwerp concreter en daardoor urgenter te maken, herinnert Foer ons aan de kracht van gezamenlijke actie en geeft hij voorbeelden van succesverhalen uit het verleden als stimulans. Op deze manier - die van elk individu slechts een kleine inspanning vergt maar bij collectieve actie uiterst effectief is - kunnen we een van de grootste veroorzakers van klimaatverandering aanpakken: de bio-industrie.
Op zijn geheel eigen en verrassende wijze spoort Foer de lezer aan om na te denken over hoe volgende generaties ons handelen op dit cruciale moment zullen beoordelen. Wij kúnnen de wereld nog redden, te beginnen bij het ontbijt.
'Op onconventionele maar overtuigende wijze legt Foer uit waarom actie ondernemen tegen klimaatverandering tegelijkertijd extreem eenvoudig en ongelooflijk moeilijk is. Foer dwingt de lezer de mate van zijn betrokkenheid bij ''de grootste crisis aller tijden'' te heroverwegen.'' - Publishers Weekly (starred)
 Recensie: recensie Trouw 2019

New York Times, 30 april 2019
Op de website van de New York Times is een interessant artikel geplaatst, waarin antwoorden gegeven op een aantal vragen die te maken hebben met het voedsel dat we eten en de gevolgen voor het klimaat.
De hele keten wordt daarbij in aanmerking genomen. 
vragen en antwoorden over de gevolgen van voedsel en het klimaat

Jelmer Mommers, Hoe gaan we dit uitleggen?  
We stoten al meer dan honderd jaar zo veel broeikasgassen uit dat de aarde nu gevaarlijk opwarmt.
Als we zo doorgaan, stevenen we af op een onleefbare planeet.

Maar hoe erg het wordt, dat bepalen we zelf.
In Hoe gaan we dit uitleggen beschrijft Jelmer Mommers een van de grootste problemen van onze tijd: klimaatverandering. Een probleem dat bij de meesten van ons vooral een gevoel van machteloosheid oproept.

Ten onrechte.

Want achter de nieuwsberichten over smeltende ijskappen, uitstervende diersoorten en ontkennende politici groeit een wereldwijde beweging die laat zien: onze toekomst op aarde schrijven we zelf.

Rutger Bregman, Gratis geld voor iedereen.

Historicus Rutger Bregman zette vier jaar geleden het basisinkomen op de politieke agenda. Zeker negen Nederlandse steden kondigden experimenten aan. Bregman werd een veelgevraagd spreker over de hele wereld. Hoe staan we er nu voor? En hoe zorgen we ervoor dat het basisinkomen toekomstbestendig kan worden?

Er is in 2018 een speciale Tegenlichtuitzending aan gewijd. Klik hier .

Voor het verslag van een bijeenkomst (2017) van het Studium Generale in de Universiteit Utrecht (ca 90 minuten).

Of voor een registratie van een TED talk (15 minuten)